عاطفه، احساس و یادگیری(1)
مقدمه
بدیهی است که آموزش اثربخش، مسئله عرضه کردن اطلاعات به گروهی از دانش‏آموزان نیست. این نوع آموزش بیشتر به هدف آغاز تغییر رفتار در فرد فرد دانش‏آموزان است. بسیاری از مؤلفان استدلال کرده‏اند که تأکید اصلی نظریه‏های پیشین یادگیری و آموزش بر کسب دانش و مهارت بوده، و به جنبه‏های پیچیده، امّا قطعی یادگیری انسان بی‏اعتنا بوده‏اند (به عنوان نمونه: تأثیر متغیرهای عاطفی بر یادگیری، یادگیری در زمینه‏های قوی و قابل اعتنا.) علاوه بر این، روشن است که دانش‏آموزان در محیط‏های یادگیری اجتماعی پویا که در آن عوامل تأثیرگذار گوناگونی دایم بر یکدیگر اثر می‏گذارند، بهتر می‏آموزند. و در نتیجه، خود شرایط یادگیری و نیز ارزیابی خودشان از آن شرایط را تغییر می‏دهند.
نظریه‏های یادگیری‏ای که منحصرا بر فرایند اطلاعات تأکید دارند، نظریه‏هایی هستند که نمی‏توانند این پیچیدگی را درک کنند. بنابراین، مطالعات تجربی برای این به وجود آمده است که تأثیر متغیرهای عاطفی را بر روی یادگیری و عملکرد بررسی کنند. چنین متغیرهایی عبارتند از باورها درباره «خود» و برنامه‏های گوناگون درسی مدرسه، احساسات، خلق و خوها و مکانیزم‏های کنترل رفتاری. نتایج این مطالعات به آرامی در حال گنجانده شدن در نظریه‏های یادگیری و آموزش هستند.
در این مقاله، مهم‏ترین متغیرهای عاطفی مورد بحث قرار خواهند گرفت و مدلی برای درک رابطه بین این ساختار ارائه خواهد شد.
احساسات و خلق و خوها
در مدرسه، یادگیری در بستری موفقیت‏آمیز افزایش یافته و در معرض فشار اجتماعی و ارزیابی‏های اجتماعی قرار دارد. بنابراین، فعالیت‏های یادگیری ممکن است علایق خاص و احساسات گوناگون و فراوانی را تحریک کند. احساسات و عواطفی که در بستر کلاس درس تجربه شده‏اند، می‏توانند مثبت (مانند: شادی، هیجان، غرور)، یا منفی (مانند: اضطراب، خشم، افسردگی) باشند.
تحقیقا، شواهد بسیار زیادی وجود دارد که تأثیر اضطراب بر یادگیری را ثابت می‏کند؛ در صورتی که تأثیر احساسات و عواطف، همچون خشم، شادی، یا افسردگی بر یادگیری و عمل، کمتر شناخته شده است. این عدم توجه ممکن است به این سبب باشد که قبل از دهه 1980 چارچوب‏های نظری روشنی در کار نبود و اندازه‏گیری و سنجش احساسات و عواطف پیچیده و بغرنج بود.

ادامه مطلب...